Sosyalist İktisat

“Emperyalizmin sömürgeleştirdiği, tek çeşit ürüne ve tek bir pazara bağımlı olan, ulusal endüstrisini geliştirmesine izin verilmemiş bir ülkede, sosyalizme geçiş nasıl gerçekleştirildi?”

Che Guevara

Sunuş:

Che, tıp doktoru olmasına karşın sosyalizm mücadelesine katıldığından itibaren özellikle iktisat alanında okumalar yapmıştır. Sierra Maestra’da gerilla komutanı iken, bir taraftan da devrim sonrası sosyalist ekonomiyi kurmak için çalışıyordu.
Devrim sonrasında hem Merkez Bankası Başkanlığını hem de Sanayi Bakanlığını üstlendi. Bu dönemde Sosyalist iktisat üzerine fikirlerini olgunlaştırdı. Sosyalist ülkelerle ekonomik antlaşmalar yaptı. Bir yandan Tarım Reformu’nu diğer taraftan sanayileşme planını uyguladı.

Tüm bu dönem boyunca kimi zaman konuşmalarında, kimi zaman da yazılarında sosyalist iktisat üzerine fikirlerini açıkladı. İktisat üzerine yazıları Che’nin tüm yazıları içinde en fazla yeri tutar.

Bu yazıların bir diğer önemi ise, onun Sovyet tarzı sosyalizmle olan fikir ayrılığını ortaya koymasıdır. Che, hem kapitalist dünyanın hem de Sosyalist Blok’un Üçüncü Dünya’yı sömürdüğünü düşünüyor ve farklı bir Sosyalist model kurmak istiyordu. Ancak yazılarda bir başka gerçeği daha görmek mümkün. Devrim sonrası Küba ekonomisi adım adım çöküşe gitmiş ve bu çöküşü durdurmak için Che çok yoğun bir çaba göstermiştir.

Che’nin iktisat yazılarını bir araya getirirken, tarihsel sıra ile peş peşe sunduk. Bu şekilde hem onun düşüncelerindeki gelişimi daha rahat izleyebilir hem de yaşanan ekonomik süreci analiz edebilirsiniz.