Nerimanov - Mektuplar

Nerimanov'un mektupları, tarihi değeri yüksek, çok kıymetli bir hazine. Bu mektuplarda neler var, neler... Komünist Partisi Merkez Komitesi, Stalin'e yazdığı ve birer kopyalarını Troçki ile Radek'e de gönderdiği mektup, sanki Sovyet tarihinin analizi, eleştirisi... Sovyetler Birliği üst kademe yöneticilerinin yanlışlarını, yaptıkları hataları samimi bir ifade ile dile getiren Nerimanov, bu hataların düzeltilmesi için neler yapılması gerektiğini de söylüyor. Ve tabii ki, bunları söyleyenlerin uğradığı saldırıya da uğruyor. Görevini, hatta hayatım da kaybediyor. Ama, doğru bildiği yoldan en küçük bir sapma göstermiyor.

Mektuplarında, açık söyleyemediklerini, yöneticilere ve bilhassa oğluna çok açık bir şekilde söylüyor ve gelecek kuşaklara, hataya düşmemeleri için, kendilerinin yaptıkları hataları gösteriyor.

Mektupların bazıları, doğrudan Türk Kurtuluş Savaşı'nı, dolayısıyla bizleri ilgilendiren konulara ayrılıyor. Kurtuluş Savaşımızda bize, yıllar boyu Rusya'dan geldiğini söyledikleri yardımların, Azerbaycan Türklerinden geldiğini gösteren açık kanıtlar yer alıyor. Verilen desteğin ve gönderilen yardımların, tarihi açıdan büyük önemi olduğunu hepimiz biliyoruz. Bu konuda Lenin'e yazılan ve Türk Kurtuluş mücadelesinin desteklenmesini isteyen mektuplar tarihi birer belge.

Nerimanov'un mektuplarında solun bugünkü Ermeni yanlısı tavrının aksine, Ermenilerin katliamları ve yayılma isteklerine karşı Türklerin hakkını savunan ve Sovyetler Birliği yönetiminin de bu yönde Türkleri desteklemesi için çalışan gerçek sosyalist bir Türk'ün tavrını buluyoruz.